W komunikacie Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, dot. wizyty Ministra Środowiska i Klimatu: –Podjąłem decyzję o nieprzedłużaniu koncesji poszukiwawczej na złoża na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – poinformował (22.06.20) w Katowicach minister środowiska Michał Woś. Podczas konferencji prasowej, w której uczestniczył też wojewoda śląski Jarosław Wieczorek, szef resortu środowiska wyjaśnił, że przedsiębiorca – który chciał wybudować kopalnię cynku i ołowiu w powiecie zawierciańskim – miał 10 lat na dokładne zbadanie tych złóż i nie wykorzystał tego czasu. Jak tłumaczył minister Michał Woś, spośród 800 odwiertów, które miał wykonać inwestor, wykonał ledwie 100 i w kolejnych prośbach o przedłużenie koncesji zmniejszał tę liczbę.
Minister nawiązał także do aspektów związanych z ochroną przyrody: –Bardzo mi zależy, żeby ochrona przyrody była na jak najwyższym poziomie, żeby te piękne tereny, które mamy w województwie śląskim, czyli Jurę (…) żeby zachowały też ten swój pierwotny charakter – powiedział szef resortu środowiska.
Wojewoda Jarosław Wieczorek odniósł się z kolei do oczekiwań mieszkańców powiatu zawierciańskiego w tym temacie: –Mieszkańcy tego obszaru od wielu, wielu lat bardzo usilnie starają się, aby nie zaburzyć tej równowagi przyrodniczej na tym terenie. Wydaje się, że decyzja Pana Ministra wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom społecznym […] – podkreślił wojewoda.
Tyle w komunikacie wspólnym ministra i ŚUW. Jest w nim jednak spore nadużycie faktów. Przyszła, ewentualna kopalnia rud cynku i ołowiu w rejonie Rokitna Szlacheckiego (najbardziej prawdopodobna lokalizacja) choć ma wielu przeciwników, to można ich liczyć w kilku może kilkunastu tysiącach. Tych uczestniczących w pikietach lub podpisujących petycje „Nie dla kopalni”. To ciągle kilka, do kilkunastu procent mieszkańców regionu. Ministerstwo, wojewoda, samorządy, ani sam inwestor nie mają badań, np. wyników referendów lokalnych, które przesądzałyby o poparciu mieszkańców dla budowy kopalni. Te mogłyby się odbywać np. przy zatwierdzaniu zmian w Planach Zagospodarowania Przestrzennego, ale to etap kolejny, jeżeli Rathdowney wystąpiłoby o koncesję wydobywczą.
Czy ktoś na świecie zaufa polskiemu rządowi?
Od 10 lat Rathdowney prowadzi badania na podstawie koncesji poszukiwawczej. Firma podawano wielokrotnie, wydała na to prawie 100 mln zł i w roku 2021 zamierzała ten etap skończyć. Wtedy wystąpiłaby o koncesję na wydobycie obejmującą plan budowy kopalni. Dalej byłby to bardzo trudny okres dla inwestora i całość mogłaby skończyć się niepowodzeniem. Koncesji mogliby nie dostać. Np. poprzez sprzeciw gminy (w grę wchodzi tylko gmina Łazy) do dokonania zmian w Planie Zagospodarowania Przestrzennego. To byłby też etap najciekawszych konsultacji społecznych.
Rathdowney wystąpił do Ministra Środowiska i Klimatu o przedłużenie koncesji badawczej, a minister postanowił tego nie uczynić. Odmowa nie była jednak poprzedzona rozmowami z inwestorem, a sam fakt ogłoszono na konferencji prasowej, nie powiadamiając firmy. Wszystko przypomina sprawę z począdku rządów PiS, kiedy „utrącono” przetarg na Caracale. Efekt jest taki, że obraziliśmy Francuzów, Prezydent Francji odwołał wtedy wizytę w Polsce, a polskie wojsko dalej nie ma nowoczesnych śmigłowców. 2-3 sztuki kupiono bez przetargu od Amerykanów. Ciekawe, czy ta sprawa też będzie miała międzynarodowe konsekwencje. Czy tym razem polski rząd obraził Kanadyjczyków?
Jest wiele powodów, by sądzić, że międzynarodowe konsekwencje takiego działania ministra Wosia mogą nastąpić. I wcale nie chodzi o to, że Kanadyjczycy się obrażą, bo tracą 10 lat i 100 mln. Nigdy nie mieli gwarancji, że złoże jest opłacalne, że wydane pieniądze się zwrócą z zyskiem. Chodzi właśnie o sprawy wizerunkowe i wiarygodność Polski. Jaka firma zechce zainwestować w Polsce dziesiątki, setki mln zł, jeżeli przyszłość inwestycji będzie zależała od jednej konferencji prasowej? Co innego, gdyby firmie pozwolono dokończyć badania, a na etapie starań o koncesję górniczą (wydobywczą) inwestor przegrałby te negocjacje z rządem i samorządami.
Sprawa wcale nie musi jednak być przesądzona, że to już „koniec kopalni na Jurze”, gdyż jak można się spodziewać, Rathdowney nie wycofa się z podwiniętym ogonem. Można się spodziewać odwołania od decyzji ministra, a później jej zaskarżenia, czy skierowania do międzynarodowego arbitrażu. Ale to już za tygodnie, miesiące, gdy będzie wybrany nowy lokator Pałacu Prezydenckiego.
Jedna polemika z wypowiedzią ministra Wosia. Mówił on, że: „Przedsiębiorca miał bardzo dużo czasu na rozpoznanie złóż, ale z tej szansy nie skorzystał. Okazało się, że z 800 złożonych wniosków o odwierty, wykonał tylko 100, dlatego decyzja jest uzasadniona. Po rozważeniu wszystkich racji i kontrowersji, wysłuchaniu głosów i apeli mieszkańców i władz samorządowych, podjąłem decyzję, że koncesja poszukiwawcza na złoża cynku i ołowiu na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej nie będzie przedłużana. Bardzo zależy, żeby nasza piękna przyroda, nasze piękne tereny, które mamy na Jurze, m. in. Ogrodzieniec, żeby zachowały swój pierwotny charakter” – mówi Michał Woś, minister środowiska.
Normalne jest, że na początku badań geologicznych sieć zarzuca się szeroko, stąd pewnie te 800 planowanych odwiertów. Później im dokładniejszy jest wynik badań, ilość odwiertów się zmniejsza. Po co je robić, jeżeli dotychczasowe już dały wiedzę o zasobności złoża? Rathdowney, chyba w 2018 ogłosił, że złoże jest wystarczająco zbadane, przedstawili wyniki tych badań. Ministrowi zależy, aby „m. in. Ogrodzieniec zachował swój pierwotny charakter”. Ogrodzieniec to miasto przemysłowe, ze śladami dawnej Cementowni Wiek i terenami po Izolacji, producencie wyrobów z azbestu. W większości już zrekultywowane. Dlatego sądzę, że mówiąc „Ogrodzieniec” minister mógł mieć na myśli zamek o tej nazwie, ale w Podzamczu. Stąd jednak moja wątpliwość: czy minister wie o czym mówi i co chce zachować? Ze wzgórza zamku w Podzamczu widać przemysł Olkusza, Dąbrowy Górniczej i pozostałości poprzemysłowe Ogrodzieńca z jednej strony i prawdziwe tereny przyrodnicze Jury w drugą stronę, patrząc na Ryczów, Pilicę.
- Kopalnia w praktyce nie ma szans powstać – mówił min. Woś w Katowicach - Następne etapy podlegają już bowiem opiniowaniu przez władze lokalne, podlegają przepisom o planach zagospodarowania przestrzennego. Dlatego możemy poinformować mieszkańców naszej pięknej Jury, że nie ma zagrożenia, aby te tereny zostały w jakikolwiek sposób uszczuplone w stosunku do tego co mamy dzisiaj.
- To jest dobra informacja, bo te piękne obszary w województwie śląskim, skupione wokół Ogrodzieńca na Jurze, podlegają naszym szczególnym zainteresowaniom i troskom. Zdecydowana decyzja pana ministra wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także naprzeciw logice – mówi Jarosław Wieczorek Wojewoda Śląski, który podkreślał rolę rządu Zjednoczonej Prawicy w tym, że kopalnia na Jurze nie powstanie.
Ta wypowiedź wojewody wyraźnie wskazuje, że chodzi o bieżącą politykę (w niedzielę Zjednoczona Prawica chce głosów na Andrzeja Dudę), a nie o długoterminowe decyzje gospodarcze. Próba utrącenia kopalni na etapie ministerialnym właśnie odbiera mieszkańcom możliwość współdecydowania, np. opiniowanie Planu Zagospodarowania Przestrzennego.
Kanadyjczycy czekają na dokumenty
Jak pisaliśmy na wstępie, firma Rathdowney nie została powiadomiona o negatywnej decyzji Ministerstwa Środowiska i Klimatu. Bartosz Wladimirow z Rathdowney Polska, pytany przez nas o ocenę decyzji ministerstwa powiedział krótko: -Jak tylko otrzymamy tę decyzję na piśmie, ustosunkujemy się do niej.
Decyzja ministerstwa to drugi „fakt medialny” zamiast rzeczowych dokumentów w sprawie przyszłej kopalni. Podobnie było, gdy firma wystąpiła do Lasów Państwowych, dokładnie do Nadleśnictwa Siewierz o przyrzeczenie dzierżawy gruntów leśnych w rejonie Łaz, w kier. Zawiercia i Rokitna. Też o decyzji państwowej firmy inwestor dowiedział się z mediów, a na pisemną decyzję przyszło mu czekać długie tygodnie. Dlatego teraz na decyzje dotyczące inwestycji planowanej na 500 mln zł, a ogłaszane na konferencji prasowej, przy zaskoczeniu inwestora, który o niczym nie jest informowany, do czasu rozstrzygnięcia, kto wygra wybory prezydenckie, zamierzamy patrzeć ze sporą dawką krytycyzmu. Ostentacyjny sprzeciw dla tej inwestycji wydaje się być na pokaz, taki pokaz przedwyborczy. Bo skoro ludzie krzyczą „Nie dla kopalni” to może pokrzyczymy wraz z nimi?
Od redakcji: najbliższym wydaniu Kuriera Zawierciańskiego z 10 lipca opisujemy wizytę ministra Wosia na Zamku Ogrodzienieckim w Poczamczu.
Napisz komentarz
Komentarze