Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w kościele parafialnym w Ryczowie pw. Nawiedzenia NMP w intencji poległych mieszkańców wsi Ryczów podczas tej pacyfikacji i wszystkich poległych za ojczyznę w trakcie II Wojny Światowej. W czasie mszy burmistrz Ogrodzieńca Anna Pilarczyk odczytała okolicznościowy referat. Po mszy udano się pod pomnik „Na Skale”, upamiętniający poległych mieszkańców, gdzie przy akompaniamencie orkiestry z OSP Ryczów złożono wiązanki kwiatów oraz zapalono znicze. Kwiaty oraz znicze złożyli m.in. przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Ogrodzieńcu z Panią burmistrz Anną Pilarczyk, przedstawiciele Rady Miejskiej w Ogrodzieńcu, Sołtys Ryczowa Leszek Janus, Jerzy Janoska z Ruchu Narodowego Zawiercie oraz wspólna delegacja Związku Oficerów Rezerwy RP Okręg Śląski (st. kpr. rez. Damian Liszczyk) z Klubem Miłośników Ziemi Zawierciańskiej, który reprezentował prezes Maciej Świderski.
Ryczów leżał w 1944 roku na terenie Generalnego Gubernatorstwa; w tym okresie czasu w miejscowości Góry Bydlińskie kwaterował w obozie leśnym oddział AK por. ,,Hardego”. W nocy 23 stycznia 1944 roku pięcioosobowy patrol z tego oddziału podczas przekraczania granicy pomiędzy Rzeszą a GG natknął się w pobliżu pobliskiej miejscowości Żelazko na oddział niemieckiej straży granicznej. Wywiązała się krótka strzelanina, w wyniku której jeden z Niemców został ranny. Partyzanci AK dotarli do Ryczowa gdzie zaproszono ich na wesele jednego z mieszkańców. Podczas pobytu w budynku dotarł tam wzmocniony patrol niemieckiej straży granicznej. Wywiązała się kolejna walka, w wyniku której ranny śmiertelnie został dowódca placówki straży granicznej i 2 partyzantów. Niemcy opuścili wioskę, a młodzi mieszkańcy w obawie przed represjami przez kilka dni przebywali poza miejscami zamieszkania. Odwet nadszedł dużo później. 21 lutego 1944 roku wieś Ryczów została otoczona kordonem hitlerowskich wojsk i rozpoczęto wyłapywanie wszystkich młodych mężczyzn. Hitlerowcy w ten sposób zapędzili do centrum wioski 40 mężczyzn, a następnie poprowadzili ich w kierunku wyniosłej skały. Któryś z Polaków zrozumiał, że są prowadzeni do rozstrzelania i rzucił hasło ucieczki. Prowadzeni mężczyźni podjęli ucieczkę. Udało się to kilku z nich, 12 mężczyzn zastrzelono, kilku raniono. Zabitych pochowano we wspólnej mogile pod skałą, a około 18 mieszkańców Ryczowa przewieziono do więzienia w Pilicy. Tam zmarło z odniesionych ran 3 z nich, pozostałych wywieziono do obozu w Płaszowie koło Krakowa.
Ocaleni z pacyfikacji, którzy wrócili z obozu w Płaszowie wraz z mieszkańcami, postanowili po wielu latach postawić pomnik „Na Skale”. W rocznicę wydarzeń corocznie odbywają się tutaj uroczystości.
Tekst oraz zdjęcia: Damian Liszczyk
Napisz komentarz
Komentarze