(Zawiercie, Myszków) Pracują od września 2014 roku. Strzygą, myją głowy, nakładają farbę. Czasem widziały listę płac, na której wyszczególniono wyraźnie ile mają potrącone podatku, składek ZUS, a ile zarobiły „na czysto”. W lutym dostały nawet PIT roczny, żeby mogły z zarobionych pieniędzy rozliczyć się przed Urzędem Skarbowym. Tylko pensji nie dostały nigdy! Dwie uczennice III klasy, które uczą się w Zespole Szkół nr 1 w Myszkowie poprosiły naszą gazetę o pomoc. Po naszej interwencji właścicielka zakładu fryzjerskiego Maska z Zawiercia wypłaciła uczennicom całą zaległą pensję za pół roku. Jaka jest skala nieprawidłowości w traktowaniu młodocianych pracowników przez firmy?
Szkolenie pracowników młodocianych w zakładach rzemieślniczych jest refundowane przez Wojewódzki Ochotniczy Hufiec Pracy. Pracodawca podpisuje umowę z OHP, często pośredniczy w tym miejscowa organizacja rzemieślnicza, zwana Cechem, która pomaga podpisać umowy, służy pomocą prawną. Pracodawca wypłaca pensję uczniowi (w trzeciej klasie zawodówki to niecałe 200 zł na rękę) płaci składki ZUS i podatek, a po pełnym kwartale ma to w całości refundowane przez OHP. To nie koniec korzyści dla firmy. Gdy uczeń zakończy praktyczną naukę zawodu i zda egzamin czeladniczy, firma otrzyma dofinansowanie kosztów szkolenie, rodzaj „premii” za wyszkolenie ucznia w kwocie 8081 zł. Całość, jeżeli 3 lata praktyki uczeń odbył w jednym zakładzie, lub proporcjonalnie każdy zakład za okres, w którym uczeń szkolił się u nich. Tyle teorii. Praktyka w zakładach pracy okazuje się czasem bardziej brutalna:
-Powinnyśmy otrzymać 4 listy płac do podpisania i oczywiście wypłaty, których na oczy jeszcze nie widziałyśmy – pisze Klaudia do naszej redakcji w styczniu br. - A do tej pory dostałyśmy jedną kartę, którą musiałyśmy podpisać i jedną którą sfałszowały. Pozostałych dwóch do tej pory nie dostałyśmy, więc pewnie też zostały sfałszowane. List obecności też nam do podpisania nie daje, więc może tam pisać co chce. Co najlepsze ostatnio poszłyśmy z koleżanką na L4; najpierw ja się rozchorowałam, potem ona. Jak wróciłyśmy zrobiła nam taką kłótnię, że głowa mała i oświadczyła że jeszcze raz przyniesiemy L4 to nam da wymówienie. Bo według niej ciągle chorujemy i nie jesteśmy fair. A to śmieszne. Gdy tylko powiedziałyśmy, że „kto tu jest nie fair” mówiąc nam na początku o wypłacie, a potem o niedogadaniu się, to wręcz krzykiem nam oznajmiła że to inna sytuacja i jak nam nie pasuje to możemy w każdej chwili przynieść wymówienie; ona nam podpisze. No brak słów teraz na koniec tego półrocza mamy egzaminy do których potrzebujemy główek treningowych, statywów itp. których szefowa nam oczywiście do tej pory nie zapewniła i raczej nie zapewni, bo tylko nam oświadczyła ostatnio że będziemy potrzebować 3 główek. Ale nic nie mówiła o tym, że nam je kupi. Jak pytamy o egzaminy wręcz nas zbywa, bo oczywiście koszta. Jedną główkę już sobie same zamówiłyśmy, kosztuje 200 zł. Musiałyśmy, bo nikt nie troszczy się o nasz egzamin, a zdać chcemy, więc musimy się na czymś uczyć. Nie dość tego nawet jeśli zakupimy sobie swój sprzęt (który zresztą ona nam powinna zapewnić) to nie mamy gdzie ćwiczyć, bo nie ma ani miejsca przeznaczonego do naszej nauki, ani nawet gdzie przymocować główkę do ćwiczeń na statywie”.
W Wojewódzkim Ochotniczym Hufcu Pracy w Katowicach działa Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży, które zajmuje się rozliczaniem refundacji zakładów pracy z uczniami. Tam sprawdzamy, czy nasz zakład fryzjerski zgłaszał nie wypłacone wynagrodzenia do refundacji. Gdyby tak było, mielibyśmy do czynienia nie tylko z niewypłacaniem wynagrodzeń, ale również podejrzeniem oszustwa wyłudzenia dotacji. Kierowniczka działu refundacji: –Ten zakład nie wystąpił do OHP o refundację kosztów zatrudnienia uczniów. Nie mamy umowy z tą firmą, z czego mogę się cieszyć, bo inaczej byłoby to podejrzenie wyłudzenia. Ale sprawą niewypłacania wynagrodzeń na pewno powinna zainteresować się inspekcja pracy.
Z pytaniem, czy szkoła, gdzie uczą się dziewczyny, ma wiedzę o nieprawidłowościach pytamy Eugeniusza Bugaja, dyrektora Zespołu Szkół nr 1 w Myszkowie: - Wiem o tym, że zdarzają się nieuczciwe zakłady rzemieślnicze, gdzie uczniowie mają różne problemy z realizacją praktyki. Niestety, jeżeli nie otrzymamy konkretnej skargi, niewiele mogę zrobić. W ubiegłym roku w podobnej sprawie poskarżyła się inna uczennica, ale nie złożyła oficjalnej skargi. O problemach tych dwóch uczennic nie wiedziałem. Niech zgłoszą się do mnie, na pewno szkoła im pomoże.
- Uczennice obawiają się, że jeżeli upomną się o swoje wynagrodzenie, zrobią szum wokół sprawy, właścicielka wyrzuci je z pracy, nie skończą praktycznej nauki zawodu i nie będą mogły przystąpić do egzaminu czeladniczego.
Eugeniusz Bugaj: - Mogę je zapewnić, że w takim przypadku szkoła zorganizuje im praktyczną naukę zawodu na miejscu, jestem zwolennikiem takiego rozwiązania, bo zbyt często słyszę o nieprawidłowościach w zakładach. Nie ma obowiązku, aby nauka praktyczna była w zakładach rzemieślniczych, szkoła może organizować ją u siebie.
Zapytaliśmy w Cechu Rzemiosł Różnych Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Myszkowie, na jaką pomoc mogą liczyć uczennice, w przypadku kłopotów z dokończeniem praktyki w zakładzie w Zawierciu. Kierownik Biura Cechu Paulina Kowalska obiecała pomoc, że obdzwoni zakłady rzemieślnicze i sprawdzi, które mogą przyjąć uczennice na dokończenie praktyki. Za dwie godziny mieliśmy dwie oferty: - Dwa zakłady są gotowe je przyjąć choćby od zaraz – zadeklarowała P. Kowalska.
Sprawę niewypłacania uczennicom pensji za naukę zawodu przedstawiamy seniorowi fryzjerstwa z Zawiercia. Pytamy, jak rozległe jest zjawisko wykorzystywania młodocianych pracowników przez rzemieślników? Nasz rozmówca (prosi o niepodawanie nazwiska), komentuje: -Mam nadzieję, że to margines. Ale nie powiem, żebym nie słyszał o takich nieuczciwych praktykach. Dawniej niektóre zakłady żądały od uczniów nawet kaucji za naukę, na pokrycie ewentualnych strat, które zrobiłby uczeń w zakładzie. A tak naprawdę, była to smycz wiążąca ucznia z zakładem jak niewolnika. Jak postawił się pracodawcy, to nie otrzymał zwrotu kaucji, bo żadnych dokumentów na nią nie było. Niestety, ciągle zdarzają się w naszym środowisku „czarne owce”, które psują opinię większości rzetelnych i uczciwych rzemieślników. Jeżeli te uczennice miałyby jakieś problemy z praktyką, egzaminem, proszę je przysłać do mnie, na pewno pomogę – deklaruje Mistrz Rzemiosła z Zawiercia.
KONFRONTACJA: DLACZEGO PANI NIE PŁACI PENSJI?
6 marca. Ul. Piłsudskiego. W Masce pytamy o właścicielkę zakładu, Agnieszkę Słonimską. Przestawiamy się, jako dziennikarz Kuriera Zawierciańskiego.
Kurier Zawierciański: - Dlaczego pani nie płaci wynagrodzeń uczennicom?
- To nieporozumienie… -mówi niepewnie właścicielka.
- Zgodnie z oświadczeniami uczennic, zmusza je pani do podpisywania list płac, czasem podpisują je inne osoby. Mamy te dokumenty.
Agnieszka Słonimska: - Rozmawiałam z dziewczynami na ten temat, mają odprowadzone ZUS-y wszystko…
KZ: - Tylko pensji nie mają.
A.S. - Od września jeszcze nie złożyłam papierów do OHP do refundacji…
KZ: - Rozmawialiśmy o tych uczennicach z Cechem Rzemiosł i ich szkołą. Obie instytucje potwierdziły, że to skandal, że nie wypłaca się im wynagrodzenia. Mówi pani, że nie złożyła wniosku do OHP o refundację. Sprawdzimy. Jeżeli nie wypłaci pani uczennicom zaległych wynagrodzeń, nasza redakcja pomoże im napisać pozew do sądu, opłacimy prawnika. Zapłaci pani z kosztami.
A.S.: - Zobowiązuję się, że wypłacę im zaległości, podpiszemy umowę, że wypłacę im zaległość. Ma pan rację, powinnam im wypłacać wynagrodzenie. Sama gdy chodziłam na praktyki, nie miałam wypłacanego wynagrodzenia i nie zgłaszałam tego nigdzie. Dojdę z nimi do porozumienia i wypłacę zaległość z odsetkami.
Z właścicielką zakładu umówiliśmy się na następny dzień. Że dziennikarz wspólnie z uczennicami przyjedzie, w jego obecności spiszą porozumienie, a właścicielka wypłaci zaległości.
- Dobrze, bardzo chętnie. Nie chcę z tego tytułu mieć problemów. Zadzwonię do swojej księgowej i sprawdzę ile mam im wypłacić pieniążków –mówi A. Słomińska.
Sobota 7.03.15. godz. 7:30. Do Maski wchodzimy z Klaudią i Agatą. Jednak już od wejścia sympatycznie nie jest.
- Pan w jakiej sprawie? – pyta postawny mężczyzna. Jak okazuje się mąż fryzjerki.
- Wczoraj rozmawialiśmy. Rozumiem, że nasze wczorajsze uzgodnienia są wiążące. Wypłaci pani zaległości uczennicom? – pytamy.
„Rozmowa” zaczyna wyglądać jak kłótnia, więc wycofuję się. Na efekt „negocjacji” czekam pod wejściem do zakładu.
- Mamy dostać przekaz pocztowy z całym zaległym wynagrodzeniem – mówią Klaudia i Agata.
Za kilka dni potwierdzają sms-em: „Dostałyśmy całą kwotę. Dziękujemy za pomoc”.
Dwie uczennice dzięki interwencji redakcji otrzymały całe zaległe za pół roku wynagrodzenie, prawie 1200 zł każda. Dziewczyny niezgodnie z przepisami zostały też zmuszone do pokrycia na własny koszt opłaty za spisanie umowy i za dzienniczek praktyk (20 zł), które zapłaciły w Cechu Rzemieślników oraz Małych i Średnich Przedsiębiorców w Zawierciu. Dziwne, że zawierciański Cech toleruje patologię, że to uczeń jest zmuszany do regulowania opłat umowy pomiędzy Cechem i zakładem rzemieślniczym! -50 zł za badanie u lekarza medycyny pracy przed przyjęciem na praktykę też musiałyśmy sobie zapłacić same- mówi Klaudia. Ani opłaty za badania lekarskie, ani 20 zł za „spisanie umowy” właścicielka Maski uczennicom nie zwróciła.
Jarosław Mazanek
Napisz komentarz
Komentarze