Pałac w Pilicy został zajęty przez wojska niemieckie w czasie mobilizacji przed atakiem na Związek Radziecki w 1941 roku na przełomie marca i kwietnia. W czasie wojny właścicielami pałacu była rodzina Arkuszewskich. Wojska nie były zbyt długo w kompleksie pałacowym, ponieważ żołnierze ewakuowali się w obawie przed epidemią tyfusu.
Ponownie pałac był zajęty od grudnia 1942 roku do kwietnia 1944 roku przez zmotoryzowany pluton żandarmerii Gandarmerie Mot-Zug 63 pod dowództwem lejtnanta von Kreske, liczący od 20 do 30 żołnierzy. W wyniku działań wojennych wspomnianego plutonu, do piwnic pałacowych trafiali mieszkańcy z powiatów zawierciańskiego, miechowskiego oraz olkuskiego. Zazwyczaj wieczorową porą pod murem pałacowym odbywały się masowe egzekucje.
Między innymi w dniu 15 stycznia 1943 roku żandarmeria rozstrzelała Marię Rogozińską (lat 38) z rocznym synem pod zarzutem ukrywania Żydów. W listopadzie 1943 roku został zastrzelony Piotr Domagała (lat 36) również za ukrywanie Żydów. Po wojnie w 1945 roku majątek został odebrany Arkuszewskim.
Obecnie pałac jest „w remoncie”, niedostępny dla zwiedzających, jedynie dostępne są parki i ogrody przypałacowe. Przy murze pałacowym znajduje się miejsce martyrologii, gdzie usytuowana jest tablica pamiątkowa o treści: „MIEJSCE MASOWYCH EGZEKUCJI MIESZKAŃCÓW PILICY I OKOLICZNYCH WSI ZAMORDOWANYCH PRZEZ HITLEROWCÓW W LATACH 1940-1944 CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”.
W dniu 30 lipca 2021 roku prezes Klubu Miłośników Ziemi Zawierciańskiej Maciej Świderski oraz plut. rez. Damian Liszczyk z Okręgu Śląskiego Związku Oficerów Rezerwy RP dokonali montażu dodatkowych tabliczek informacyjnych. Niestety na obecną chwilę miejsce pamięci wymaga prac renowacyjnych, m.in. pomalowania słupków, odnowienia murka, alejki, wymieniono jedynie dwa brzozowe krzyże, poprzedni został umieszczony pod tablicą pamiątkową. Zwrócić uwagę należy również na niewielką metalową tabliczkę umieszczoną na murze zamkowym o treści: „TYM MIEJSCEM OPIEKUJE SIĘ PAŃST. ZAKŁAD WYCH. W PILICY”. Wspomnieć należy, że po wojnie w pałacu mieścił się Dom dziecka dla dziewcząt, następnie w latach 80-tych XX wieku został przekształcony w Zakład poprawczy dla młodzieży.
Tekst oraz zdjęcie:
Damian Liszczyk
Napisz komentarz
Komentarze